Phú Yên là tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, có diện tích tự nhiên 5.023,4 km², dân số trên 900 nghìn người, cộng đồng dân cư gồm nhiều dân tộc: Kinh, Ê Đê, Chăm, Ba Na … có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, 112 đơn vị hành chính cấp xã, phường, thị trấn. Phú Yên có vị trí địa lý thuận lợi, tài nguyên đa dạng, có biển, đồng bằng, trung du và miền núi tạo cho tỉnh nhiều lợi thế, đó cũng là nguồn lực cần thiết để phát triển kinh tế xã hội và thu hút đầu tư.

Hướng Tây giáp với tỉnh Đăk lăk và Gia Lai, trong các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, Phú Yên là nơi có vị trí thuận lợi nhất xây dựng tuyến đường sắt lên Tây Nguyên và kết nối với các quốc gia lận cận, xây dựng tuyến đường ống chuyển tải xăng dầu từ cảng Vũng Rô đi các tỉnh Tây nguyên...

Hướng Nam giáp với tỉnh Khánh Hòa, nằm sát cạnh Đặc khu kinh tế Bắc Vân Phong và đường hầm Đèo Cả vừa mới hoàn thành, tạo ra thế gắn kết bền vững giữa Nam Phú Yên với Bắc Khánh Hòa, thuận lợi cho KKT Nam Phú Yên phát triển tăng tốc,...

Hướng Bắc giáp tỉnh Bình Định, vùng kinh tế trọng điểm Miền Trung mà trực tiếp gắn liền với thành phố Quy Nhơn, cảng Quy Nhơn, thuận lợi để các khu công nghiệp Đông Bắc Sông Cầu đầu tư phát triển.

Hướng Đông là Biển Đông, vùng biển có khả năng khai thác hiệu quả khoảng 6.900 km², là ngư trường đánh bắt lớn với nhiều loài hải sản có giá giá trị kinh tế cao: Tôm, mực, cá,… Bờ biển dài 189 km với nhiều đầm, vịnh đẹp tự nhiên và hoang sơ, có nhiều đảo nhỏ nhiều khu vực có rạn san hô; là lợi thế để phát triển tổng thể kinh tế biển: nuôi trồng, đánh bắt thủy sản, du lịch sinh thái, kinh tế hàng hải, sản xuất muối sạch tập trung…

Khí hậu, nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm, chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương; nhiệt độ trung bình hàng năm từ 23-27^oC, lượng mưa trung bình khoảng 1.200-2.300mm, độ ẩm trung bình 80-85%.

Thổ nhưỡng phong phú, có 9 nhóm đất, trong đó sản xuất nông nghiệp trên 120 nghìn ha. Hệ thống thủy lợi khá hoàn chỉnh, nguồn nước dồi dào là điều kiện tốt để sản xuất phát triển tập trung quy mô lớn

Khoáng sản đa dạng, một số loại có trữ lượng lớn có thể khai thác với quy mô công nghiệp: Diatomite, đá hoa cương, fluorit… . Ngoài ra, còn có các mỏ suối khoáng nóng: Phú Sen, Triêm Đức, Trà Ô, Lạc Sanh rất thích hợp cho việc tắm chữa bệnh, phục hồi sức khỏe và nghỉ dưỡng

Nước ngọt dồi dào với hệ thống các sông lớn: Sông Ba, sông Bàn Thạch, sông Kỳ Lộ, tổng diện tích lưu vực trên 16.500 km², tổng lượng dòng chảy trung bình hàng năm 12,4 tỷ m³, ngoài cung cấp nước sinh hoạt và sản xuất trong tỉnh, có thể cung cấp nước cho một số tỉnh lân cận.

Phú Yên được thiên nhiên ban tặng cho nhiều di tích và điểm du lịch hấp dẫn, bình quân 1,8 di tích trên 100 km². Tháp Nhạn nằm ngay trong lòng thành phố Tuy Hòa. Từ Tuy Hòa về phía Bắc là một vùng thiên nhiên mênh mông với bãi biển Long Thủy, đầm Ô Loan, Hòn Chùa, Cù Lao Mái Nhà, Hòn Yến, bãi Xép, gành Đá Đĩa, vịnh Xuân Đài…

Đi về phía Nam có cảng biển Vũng Rô với di tích tàu không số, Mũi Điện – nơi đón ánh mặt trời đầu tiên trên đất nước Việt Nam. Về phía Tây có khu bảo tồn thiên nhiên Krông Trai, gò Thì Thùng, vùng cao nguyên Vân Hòa – tương lai là điểm du lịch sinh thái nghỉ mát của tỉnh.

Phú Yên còn là quê hương của nhiều dân tộc cùng chung sống tạo nên sự đa dạng về phong tục, truyền thống văn hóa, lễ hội, với những sắc thái văn hóa riêng: Hát tuồng, hát bài chòi, hò bá trạo, lễ hội cồng chiêng, lễ hội mừng nhà mới, lễ hội Cầu ngư… đặc biệt là hai nhạc cụ độc đáo: đàn đá và kèn đá có niên đại cách nay khoảng 2.500 năm. Tất cả những điều này tạo cho tỉnh một tiềm năng lớn về du lịch sinh thái và văn hóa truyền thống.

Nhân lực, lực lượng lao động dồi dào, tỷ lệ lao động qua đào tạo chiếm 61% tổng lao động đang làm việc trong nền kinh tế. Trên địa bàn có các trường đại học Phú Yên, đại học Xây dựng Miền Trung, cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa, cao đẳng Nghề, cao đẳng Y tế, học viện Ngân hàng - Phân viện Phú yên, các trường dạy nghề… Hằng năm đào tạo trên 2.500 lao động kỹ thuật cho tỉnh và khu vực.

Kết cấu hạ tầng: hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, thông tin liên lạc, cấp, thoát nước… được đầu tư tương đối hoàn chỉnh và phân bố rộng khắp.

Phú Yên có đủ các loại hình giao thông gồm: đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thuỷ. Đặc biệt là mối quan hệ trực tiếp với các tỉnh trong khu vực Nam Trung Bộ và cả nước qua QL 1, đường sắt Quốc gia, liên hệ với các tỉnh Tây Nguyên qua QL 25, QL 29, QL 19C. Phú Yên có cảng biển nước sâu Vũng Rô có thể tiếp nhận tàu trọng tải 5.000 DWT; cảng Bãi Gốc được quy hoạch tiếp nhận tàu 250.000 DWT; sân bay Tuy Hoà nằm cách trung tâm thành phố Tuy Hòa 3km, hiện đang khai thác tuyến Tuy Hòa - TP. Hồ Chí Minh - Tuy Hòa, Tuy Hòa - Hà Nội - Tuy Hòa, có khả năng mở rộng thành sân bay quốc tế,  giúp tỉnh trở thành ngã ba giao lưu kinh tế và hàng hoá Bắc - Nam và Đông – Tây, đồng thời Phú Yên cũng là cửa ngõ quan trọng của vùng phía Tây ra biển.

Tỉnh có 5 Khu công nghiệp tập trung được đầu tư kết cấu hạ tầng với tổng diện tích 450 ha. Đặc biệt, tỉnh đang tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng khu kinh tế Nam Phú Yên, khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên. Ngoài ra, tại các huyện có hệ thống các cụm công nghiệp tập trung quy mô từ 30 – 50ha/cụm, đây là điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư triển khai các dự án đầu tư.

Trên địa bàn hiện có nhiều công trình quy mô lớn tầm quốc gia đang và sẽ triển khai trong thời gian tới như: hầm đường bộ đèo Cù Mông; nâng cấp QL 25, QL 29, tuyến cao tốc Bắc Nam - đoạn qua địa bàn tỉnh, hồ chứa nước Mỹ Lâm ... Với lợi thế của tỉnh phát triển sau, rút kinh nghiệm của các tỉnh đi trước, Phú Yên sẽ có điều kiện xây dựng chiến lược phát triển tỉnh theo hướng “xanh, sạch”, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, trở thành những “điểm nhấn” và tạo sự lan tỏa phát triển trong tỉnh và khu vực duyên hải Nam Trung bộ.

Trong những năm qua được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, các Bộ ngành trung ương và các tổ chức quốc tế cùng với sự nỗ lực cố gắng vượt khó đi lên của Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân trong tỉnh, đã giành được những thành tựu to lớn và tương đối toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Cụ thể, năm 2017 là năm thứ hai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, cơ cấu kinh tế của tỉnh tiếp tục chuyển dịch đúng hướng, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh tăng 7,8 % so với năm 2016, thu ngân sách trên địa bàn đạt 3.790 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người 35,9 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 8%. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 135 triệu USD. Là một tỉnh còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, cùng với những cách làm hay và vận dụng sáng tạo, tỉnh Phú Yên đã có 45% xã đạt chuẩn nông thôn mới, toàn tỉnh đạt bình quân 14,4 tiêu chí/xã. Bên cạnh đó, tỉnh luôn chú trọng giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi, an toàn cho các doanh nghiệp yên tâm sản xuất kinh doanh.

CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI ĐẦU TƯ

Ngoài việc áp dụng tối đa các cơ chế, chính sách và các quy định của Chính phủ về ưu đãi đầu tư, để thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội, tỉnh đã ban hành 3 quyết định quy định chính sách một số ưu đãi và hỗ trợ đầu tư:

Đối với các dự án xã hội hóa thuộc lĩnh vực giáo dục, đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể dục thể thao, môi trường, giám định tư pháp, áp dụng theo Quyết định số 77/2016/QĐ-UBND ngày 6/12/2016 của UBND tỉnh về quy định chính sách ưu đãi đối với các dự án xã hội hóa. Miễn tiền thuê đất cho cả thời gian thuê.

Đối với các Khu công nghiệp, áp dụng theo Quyết định số 2159/2008/QĐ-UBND ngày 24/12/2008 về Quy định một số ưu đãi và hỗ trợ đầu tư áp dụng tại các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Phú Yên.

Đối với Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, áp dụng theo Quyết định số 62/2017/QĐ-UBND ngày 08/12/2017 về quy định Chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư vào Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên.

Đồng thời, với sự quyết tâm chính trị mạnh mẽ để cải thiện môi trường đầu tư, ngoài việc đề cao vai trò người đứng đầu, Phú Yên đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; áp dụng cơ chế 01 cửa liên thông; hiện nay tất cả các thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp, đầu tư …được tiếp nhận và trả kết quả tại Sở Kế hoạch và Đầu tư.

KẾT QUẢ THU HÚT ĐẦU TƯ TRONG NHỮNG NĂM QUA

 Những năm qua tỉnh Phú Yên đã nỗ lực trong cải cách hành chính, tạo lập môi trường cạnh tranh kinh doanh bình đẳng và đã thu hút được nhiều nhà đầu tư đến đầu tư kinh doanh tại tỉnh.

Giai đoạn 2011-2017 trên địa bàn tỉnh tiếp nhận 284 dự án đầu tư (trong đó có 19 dự án  FDI), tổng vốn đầu tư đăng ký của các dự án là 4.744 triệu USD, và 28.671 tỷ đồng. Trong đó ngành công nghiệp: 144 dự án, vốn đăng ký 3.463,85 triệu USD và 14.840 tỷ đồng; ngành thương mại và dịch vụ 115 dự án, vốn đăng ký 1.278 triệu USD và 9.878 tỷ đồng; ngành nông nghiệp 25 dự án, vốn đăng ký 2,5 triệu USD và 3.953 tỷ đồng

Một số dự án đã đi vào hoạt động và mang lại hiệu quả cao, điển hình như: Nhà máy đường KCP, xưởng may An Hưng, xưởng may Phong Phú,  khu sản xuất giống thủy sản Xuân Hải, khách sạn Cenduluxe, khu du lịch Núi Thơm, khách sạn Kaya, khách sạn Sài Gòn – Phú Yên; các khu đô thị: FBS, Hưng Phú, Phú Yên, trung tâm thương mại Vincom … đã góp phần tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương, tăng thu ngân sách, cải thiện chất lượng dịch vụ lưu trú phục vụ khách du lịch trong và ngoài nước đến Phú Yên. Năm 2017 các dự án đầu tư đã đóng góp 31,2% giá trị tổng sản phẩm và 33,4% ngân sách nhà nước trên địa bàn.

MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã xác định mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, với mức tăng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) đạt 12,5%; thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn năm 2020 đạt 8.000 đồng. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội cả nhiệm kỳ 120 -130 nghìn tỷ đồng; Tổng sản phẩm bình quân đầu người năm 2020: 3.400 USD; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân hàng năm 2 -2,5%, riêng các huyện nghèo giảm bình quân 3-4%/năm.

Các khâu đột phá

Tiếp tục đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khu kinh tế Nam Phú Yên và xúc tiến đầu tư các dự án lớn về du lịch; công nghiệp. Tập trung thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Tiếp tục thực hiện có kết quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; đầu tư hạ tầng và thu hút đầu tư, phát huy hiệu quả Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên.

Tăng cường đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đào tạo và thu hút nhân lực có trình độ cao, gắn đào tạo với sử dụng.

Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, nâng cao các chỉ số PCI, PAPI, tạo môi trường đầu tư cởi mở, lành mạnh.

Lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư

Du lịch và dịch vụ: Tập trung thu hút đầu tư phát triển các loại hình du lịch sinh thái biển đảo; du lịch văn hóa, lịch sử; hình thành các sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc Phú Yên. Phát triển nhanh, đồng bộ các loại hình dịch vụ, trong đó tập trung vào các ngành chủ yếu như: Dịch vụ tài chính, dịch vụ vận tải và logistic, dịch vụ bưu chính viễn thông, dịch vụ công nghệ thông tin,…

Công nghiệp và xây dựng: Đầu tư chiều sâu, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tự động trong các ngành công nghiệp. Phát triển một số ngành công nghiệp lọc dầu, hóa dầu, công nghiệp phụ trợ, công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến nông-lâm-thủy sản. Tăng cường thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật đô thị, nhà ở và thị trường bất động sản.

Nông, lâm, ngư nghiệp: Thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Hình thành các vùng chuyên canh tập trung có năng suất, chất lượng cao gắn với công nghệ sau thu hoạch và công nghiệp chế biến. Phát triển chăn nuôi theo hướng kinh tế trang trại với giống tốt và kiểm soát dịch bệnh. Hình thành các vùng rau sạch tại vành đai các đô thị, khu công nghiệp, khu du lịch; phát triển nghề trồng hoa, sinh vật cảnh. Phát triển lâm nghiệp theo hướng gỗ lớn, có chứng chỉ rừng, gắn với chế biến để nâng cao hiệu quả từ rừng trồng.

Phát triển bền vững các ngành thủy sản: nuôi trồng, khai thác, chế biến và dịch vụ hậu cần nghề cá. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào khai thác, nuôi trồng và chế biến thủy sản.

Các lĩnh vực xã hội: Huy động nhiều nguồn lực đầu tư phát triển giáo dục - đào tạo; y tế; văn hoá - thể dục thể thao; an sinh xã hội; lao động, việc làm gắn với phát triển thị trường lao động.

Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, tập trung hoàn thành các dự án hạ tầng quan trọng về giao thông, thủy lợi, kè biển, điện, bưu chính viễn thông... phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh gắn kết với sự phát triển chung của toàn vùng.

Huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư nâng cấp và quản lý khai thác Cảng Vũng Rô đảm bảo tiếp nhận tàu từ 5.000 - 10.000 tấn, tăng năng lực khai thác hàng qua Cảng lên 1 triệu tấn vào năm 2020. Tạo điều kiện xây dựng mới Cảng nước sâu Bãi Gốc. Nghiên cứu phát triển các tuyến hàng hải ven bờ để đẩy mạnh việc vận chuyển hàng hóa đến tỉnh bằng phương tiện đường biển góp phần phát triển giao thông thủy, giảm giá thành vận chuyển và giảm áp lực vận chuyển đường bộ.

Tiếp tục đầu tư nâng cấp kỹ thuật sân bay Tuy Hòa để phục vụ cho phát triển chung của tỉnh và khu vực. Nâng tần suất bay, mở thêm các tuyến bay mới đi các tỉnh, thành trong nước, hướng tới một số quốc gia trong khu vực.

 Thu hút đầu tư nhà máy phong điện và các dạng năng lượng khác gắn với bảo vệ môi trường. Từng bước mở rộng hệ thống cấp nước sạch ở các đô thị; đầu tư xây dựng nhà máy nước với công suất phù hợp để phục vụ cho Khu kinh tế Nam Phú Yên và vùng phụ cận.

Phát triển hạ tầng mạng lưới bưu chính, viễn thông bảo đảm hoạt động hiệu quả, an toàn và tin cậy, phủ sóng đến tất cả các xã, phường, thị trấn trong tỉnh.

Giải pháp thu hút đầu tư

Rút ngắn thời gian lập hồ sơ đất đai và giải phóng mặt bằng, để các nhà đầu tư có thể triển khai ngay dự án ngay sau khi được chấp nhận chủ trương đầu tư.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch, các quy hoạch phải có độ tin cậy lớn, thời gian của quy hoạch phải được nghiên cứu dài hạn để thể hiện sự ổn định về chính sách của địa phương, làm cho các nhà đầu tư an tâm. Rà soát, bổ sung và công bố rộng rãi danh mục các quy hoạch đã được phê duyệt.

Cải cách thủ tục hành chính và công khai, minh bạch các thủ tục hành chính để  tạo môi trường thu hút đầu tư; tạo điều kiện cho các dự án sau khi được cấp phép triển khai nhanh và sớm đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh.   

Cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật tạo sự hấp dẫn các nhà đầu tư: phát triển đồng bộ và hợp lý hệ thống giao thông; cấp điện, thủy lợi, thông tin liên lạc; hạ tầng thu gom và xử lý nước thải, chất thải… Tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn thiện kết cấu hạ tầng KKT Nam Phú Yên, các KCN, Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để làm đòn bẩy cho việc thu hút đầu tư.

Đầu tư nâng cao năng lực, mạng lưới đào tạo nhân lực. Có chương trình, kế hoạch thích hợp; nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực bám sát yêu cầu của các nhà đầu tư. Có chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng  về Phú Yên. 

Liên kết với các tỉnh khu vực DHMT và các tỉnh Tây nguyên để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế xã hội: liên kết phát triển kết cấu hạ tầng; đào tạo nhân lực, nghiên cứu khoa học; hoạch định tổ chức thu hút đầu tư; lãnh đạo thực thi thu hút đầu tư; hỗ trợ và phối hợp trong tổ chức thực hiện.

Phú Yên vẫn còn là tỉnh khó khăn, nhưng có nhiều tiềm năng phát triển, các nhà đầu tư có nhiều cơ hội đầu tư tại tỉnh Phú Yên. Tỉnh Phú Yên luôn sẵn sàng chào đón, hợp tác với các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong nước và quốc tế đến đầu tư kinh doanh tại tỉnh. Lãnh đạo tỉnh cam kết đồng hành và luôn lắng nghe tâm tư nguyện vọng của nhà đầu tư, doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư, doanh nghiệp về thủ tục đầu tư, các cấp chính quyền trong tỉnh nói đi đôi với hành động cụ thể, tất cả đều hướng tới sự thành công của các nhà đầu tư, sự phát triển hưng thịnh của các nhà đầu tư cũng là sự phát triển chung của tỉnh.

Mỹ Luận (tổng hợp)