Việc Bộ Tài chính hoàn thành nội dung triển khai xây dựng và đưa vào sử dụng Kho dữ liệu ngân sách nhà nước vừa qua đã góp phần xây dựng và triển khai các nền tảng để phát triển chiến lược dữ liệu của ngành Tài chính với trọng tâm hướng tới là công tác quản trị dữ liệu (Data Governance).
Kết quả triển khai Kho dữ liệu ngân sách nhà nước
Từ khi đưa vào vận hành chính thức đến nay, Kho dữ liệu NSNN đã đóng góp đáng kể trong quản lý, điều hành NSNN, đánh giá, hoạch định chính sách tài khóa… cũng như xây dựng Kế hoạch tài chính- ngân sách trung và dài hạn.
Thứ nhất, Kho dữ liệu NSNN hỗ trợ đắc lực cho các đơn vị thuộc Bộ trong quản lý, điều hành, đánh giá và hoạch định chính sách tài khóa trên số liệu như:
- Đối với lĩnh vực quản lý NSNN: Với nhu cầu khai thác đa dạng, bên cạnh những mẫu biểu báo cáo đã được ban hành theo chính sách, việc xây dựng những báo cáo điều hành riêng và đồng thời xây dựng báo cáo tổng hợp số thu, chi của tất cả 63 tỉnh, thành trên một báo cáo để phục vụ công tác tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện dự toán của toàn quốc, đánh giá công tác thu ngân sách cuối năm với các địa phương, giảm tải phần lớn thời gian khai thác dữ liệu của từng địa phương riêng lẻ. Đồng thời, số liệu tổng hợp của 63 địa phương trên cùng một báo cáo giúp dễ dàng so sánh, đối chiếu dữ liệu giữa các địa phương, qua đó dễ dàng đưa ra phân tích, đánh giá, giúp điều hành cân đối giữa các địa phương.
Bên cạnh đó, kho dữ liệu giúp thực hiện các yêu cầu tổng hợp những số liệu, báo cáo phục vụ xây dựng kế hoạch tài chính – ngân sách trung hạn, công tác xây dựng dự toán hàng năm, đánh giá việc phân cấp ngân sách, đánh giá các cơ chế chính sách khác, tổng hợp, cung cấp dữ liệu phục vụ tính GDP, GRDP của Tổng cục Thống kê, hoặc các yêu cầu phát sinh đột xuất khác theo chỉ đạo của lãnh đạo các cấp và thực hiện rà soát số liệu các báo cáo quyết toán của các địa phương và cung cấp dữ liệu thực hiện giải trình với cơ quan Kiểm toán Nhà nước về số liệu quyết toán.
- Đối với lĩnh vực quản lý nợ công: Hệ thống cung cấp báo cáo liên quan tới nghiệp vụ liên quan đến lĩnh vực quản lý nợ như báo cáo về tình hình thực hiện dự toán chi đầu tư ngân sách trung ương, ngân sách cấp tỉnh/cấp huyện/cấp xã chi tiết tới từng dự án; báo cáo vay và trả nợ NSNN, ngân sách địa phương; tổng hợp ghi thu, ghi chi ngân sách trung ương vốn nước ngoài; ghi thu, ghi chi vốn nước ngoài của ngân sách tỉnh/ thành phố.
- Đối với cơ quan Thuế các cấp: Cơ quan thuế các cấp khai thác dữ liệu hàng ngày, phục vụ công tác điều hành thu NSNN. Tổng cục Thuế sau khi được cấp quyền truy cập, khai thác dữ liệu, đã đề nghị xây dựng thêm các báo cáo đặc thù cho riêng ngành Thuế khai thác, các báo cáo được xây dựng độc lập cho từng cấp Tổng cục Thuế, Cục Thuế và Chi cục Thuế. Bên cạnh đó, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế thường xuyên khai thác dữ liệu phục vụ phân tích, đánh giá tác động của dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng tới thu NSNN cũng như hỗ trợ hoạch định cơ chế, chính sách tài khóa hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong giai đoạn dịch bệnh, đồng thời hỗ trợ khai thác dữ liệu xem xét ảnh hưởng của giá dầu tăng cao đối với thu NSNN trong những tháng đầu năm 2022 và phân tích tác động của những chính sách thu khác. Ngoài ra, Kho dữ liệu NSNN hỗ trợ đắc lực trong công tác điều hành thu ngân sách cuối năm để rà soát từng khoản thu với từng địa phương, đặc biệt đối với những địa phương chưa hoàn thành thu để phục vụ công tác điều hành thu NSNN.
- Kho dữ liệu NSNN đã được triển khai ứng dụng web phù hợp trên thiết bị di động (Mobile, Tablet). Theo đó, trên thiết bị di động, Kho dữ liệu NSNN cung cấp thông tin tổng hợp và chủ yếu dưới dạng đồ họa: biểu đồ, bản đồ, thể hiện tổng quan tình hình thu NSNN so dự toán, tình hình thu ngân sách trên địa bàn của 63 tỉnh thành so dự toán, nhóm tình hình thu ngân sách trên địa bàn của 16 tỉnh thành tự cân đối thu chi…; đánh giá thu NSNN theo cơ cấu các loại hình doanh nghiệp và theo các lĩnh vực thu; đánh giá tình hình thu, chi của các địa phương trên bản đồ với sự phân biệt theo màu sắc, đặc biệt trong những tháng cuối năm bằng trực quan có thể thấy rõ những tỉnh, thành nào chưa hoàn thành dự toán hoặc hoàn thành ở mức cao, mức thấp bằng thanh phân chia màu sắc gắn với các mức hoàn thành dự toán. Bên cạnh đó, phiên bản trên thiết bị di động cũng cung cấp dữ liệu dưới dạng bảng biểu dữ liệu chi tiết các khoản thu, chi theo chuỗi thời gian để đáp ứng đa dạng nhu cầu khai thác và hỗ trợ việc khai thác dữ liệu “mọi lúc, mọi nơi”, những nhu cầu phát sinh đột suất đều có thể truy cập, tra cứu, phục vụ đắc lực cho các cuộc họp của các cấp lãnh đạo với những yêu cầu đột xuất, chưa được chuẩn bị trước.
Thứ hai, với các bộ, cơ quan Trung ương: Kho dữ liệu NSNN đã phân quyền dữ liệu, cho phép các bộ, cơ quan Trung ương được khai thác dữ liệu theo phạm vi dữ liệu do bộ, cơ quan Trung ương quản lý (theo Chương của bộ, cơ quan Trung ương). Hình thức truy cập, khai thác tương tự như truy cập vào TABMIS: Các bộ, cơ quan Trung ương dùng VPN để truy cập mạng nội bộ của ngành Tài chính, sau đó truy cập vào Kho dữ liệu NSNN. Các bộ, cơ quan Trung ương có thể khai thác dữ liệu chi tiết theo mục lục NSNN. Hiện nay, các bộ, cơ quan Trung ương truy cập, khai thác chưa nhiều. Trong thời gian tới, cần chủ trọng đào tạo, hướng dẫn, trao đổi trực tiếp với từng bộ, cơ quan Trung ương để hướng dẫn tăng cường truy cập, khai thác dữ liệu.
Thứ ba, đối với cơ quan tài chính địa phương các cấp: Cơ quan tài chính địa phương các cấp cần phải tổng hợp báo cáo phục vụ báo cáo cơ quan tài chính cấp trên, báo cáo Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân số liệu dự toán, tình hình thực hiện dự toán, số liệu quyết toán và số liệu công khai NSNN… Kho dữ liệu NSNN đã cho phép tổng hợp phần lớn những báo cáo này, giảm gánh nặng nhân lực, thời gian tổng hợp báo cáo của cán bộ làm công tác ngân sách các cấp để dành thời gian tập trung vào công tác phân tích, đánh giá, quản lý, điều hành ngân sách. Trước đây, nhiều địa phương đã tự xây dựng những CSDL về thu chi ngân sách với nguồn kinh phí lớn, tuy nhiên sau khi được đào tạo hướng dẫn, các địa phương đã chuyển sang khai thác Kho dữ liệu NSNN hàng ngày phục vụ công tác làm báo cáo và công tác quản lý, điều hành ngân sách. Nhiều địa phương đã sử dụng Kho dữ liệu NSNN để phục vụ công tác quyết toán NSNN theo trình tự: Truy cập vào Kho dữ liệu NSNN, đối soát dữ liệu, và in các báo cáo quyết toán để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Bên cạnh đó, do Kho dữ liệu NSNN tổng hợp cả những báo cáo quyết toán và báo cáo chấp hành nên người sử dụng có thể so sánh, đối chiếu, trong trường hợp có sự chênh lệch, có thể phát hiện những chứng từ hoặc những khoản thu chi chưa được quyết toán như những khoản tạm thu, tạm chi… qua đó, phối hợp với cơ quan kho bạc để điều chỉnh hạch toán.
Ngoài ra, với số lượng các loại báo cáo đa dạng, nhiều địa phương khai thác dữ liệu rất linh hoạt, có thể sử dụng những mẫu biểu báo cáo quyết toán để tổng hợp những báo cáo dữ liệu điều hành để phục vụ nhu cầu của địa phương. Điều này đã góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng Kho dữ liệu NSNN, đảm bảo sự thống nhất, sử dụng chung một nguồn cung cấp thông tin về ngân sách nhà nước, qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý NSNN.
Theo tapchitaichinh.vn